Szlak Bobra

Długość szlaku – 7,1 km

Warto zobaczyć: nadnarwiańskie krajobrazy, Cmentarz Żołnierzy Radzieckich, stary krzyż na łąkach, z którym wiąże się legenda o zatopionym mieście.

Szlak zaczyna się przy pułtuskiej fontannie, skąd ruszamy na wał obok Domu Polonii. Jedziemy wałem przeciwpowodzio­wym. Na drugim kilometrze od Pułtuska znajduje się miej­sce, w którym podczas wielkiej powodzi w 1979 roku doszło do przerwania wału. To tędy popłynęła wielka woda, która na kilkanaście dni zalała Pułtusk. Warto wiedzieć, że był to jeden z największych kataklizmów wodnych w powojennej Polsce. Ja­dąc wałem aż trudno sobie wyobrazić, że poziom wody wiosną 1979 roku był tak wysoki.

Po lewej stronie cały czas mamy, zalesione wierzbami i innymi drzewami, tereny zalewowe Narwi. Jej brzeg oddalony jest kil­kanaście do kilkudziesięciu metrów od wału z prawej strony. To właśnie ten gęsto zarośnięty drzewami i krzakami teren jest kró­lestwem bobrów. Co prawda z wału nie mamy zbyt wielu okazji, aby zobaczyć te zwierzęta, ale gdy zejdziemy nad brzeg rzeki (w kilku miejscach ułatwiają to ścieżki wydeptane przez węd­karzy) i przycupniemy nad wodą, istnieje taka szansa. Po około trzech kilometrach docieramy do Cmentarza Żołnierzy Ra­dzieckich, w którego okolicy postawiona jest wiata postojowa.

Podczas II wojny światowej Niemcy zamienili Pułtusk w twier­dzę. W lipcu 1944 roku od wschodu podeszły wojska radzieckie. Udało im się w dwóch miejscach sforsować Narew. Na północ i południe od Pułtuska powstały dwa małe przyczółki. Opór niemiecki był jednak na tyle silny, że nie udało się miasta zdobyć z marszu. Aż do stycznia 1945 roku trwały zacięte walki pozy­cyjne na przyczółkach. Przez te kilka miesięcy Rosjanie stracili na nich kilkanaście tysięcy żołnierzy.

Właśnie oni pochowani są na cmentarzu. Cmentarz Żołnierzy Radzieckich zlokalizowany jest w Kleszewie. Budowę Mauzoleum rozpoczęto w 1948 roku, a zakończono w 1949 r. Zajmuje obszar 21.000 m2. Cały obiekt składa się z części głównej, której centralnym punktem jest glorie­ta wykonana z granitu i piaskowca. Na cmentarzu znajduje się 369 mogił zbiorowych i 85 mogił indywidualnych, w których pocho­wano 16.643 żołnierzy i oficerów Armii Radzieckiej.

Dalsza część szlaku to trzykilometrowy powrót do Pułtuska. Naj­pierw kierujemy się drogą, którą przyjechaliśmy. Wjeżdżamy na most na śluzie, tuż za nią zjeżdżamy z wału w prawo. Jedziemy wzdłuż ogródków działkowych, cały czas mając je po prawej stro­nie. Jedziemy żwirową drogą do ostatnich działkowych zabudo­wań. Teraz po prawej stronie widzimy odnogę Narwi, która w nie­dalekiej odległości rozdzieli się na dwa kanałki, opływające Stare Miasto. Droga ze żwirowej zmienia się w betonową. Po kilkuset metrach dojedziemy do skrzyżowania. Droga prowadzi prosto na most na kanałku. Skręcamy jednak w lewo, w ulicę Wspólną. Po pięćdziesięciu metrach w lewo od tej ulicy odchodzi niepozorna droga dojazdowa do jednego z ujęć wody miejskiej. Warto w nią wjechać na chwilę – po około stu metrach, po prawej stronie tej drogi, wśród krzaków stoi krzyż, z którym związana jest legenda.

Od krzyża wracamy na ul. Wspólną, jedziemy dalej w kierunku miasta, przejeżdżamy przez osiedle domów jednorodzinnych. Na końcu drogi przejeżdżamy przez most na kanale i po kil­kudziesięciu metrach wyjeżdżamy na pułtuski rynek.